پرکاربرد ترین اصطلاحات صنعت فولاد

بیشتر صنایع دارای اصطلاحات خاصی هستند که صنعت فولاد نیز از این قائده مستثنی نیست. اصطلاحاتی که در صنایع فولاد مورد استفاده قرار میگیرند ممکن است برای افرادی که در این زمینه فعالیت نمیکنند نا آشنا به نظر برسند. همین موضوع باعث شد تا ما این مطلب را به بررسی پر کاربردترین اصطلاحات صنعت فولاد اختصاص دهیم. با ما در ادامه همراه شوید.

واژه نامه صنعت فولاد

از مهمترین اصطلاحاتی که در این مقاله به شما آموزش میدهیم اصطلاحات انواع آهن، خواص فنی فولاد و محصولات مختلف تولید شده از جنس فولاد میباشد.

شمش

شمس محصولی از جنس فلز است که دارای سطح مقطع ذوزنقه ای شکل می باشد. طول این محصول عموما کمتر از دو متر است. ساختار ذوزنقه ای شمش باعث میشود که حمل و نقل و انبار کردن فلزات  ساده تر شود. شمش غالبا به شکل مستقیم در صنعت استفاده نمیشود و به نوعی یک ماده اولیه به شمار میرود. شمش های مورد استفاده در صنعت فولاد دارای دو نوع نوردی و ریخته گری میباشند.

بیلت (شمشال)

بیلت یا شمشال دارای مقطعی مربعی شکل یا دایره ای است که  به عنوان یک ماده اولیه در جهت تولید مقاطع طویل مانند میلگرد و تسمه مورد استفاده قرار میگیرد. شمشال ها در رده‌های متفاوت 3sp و 5sp ساخته میشوند. نوع اول دارای شکل پذیری و انعطاف پذیری بالایی است اما نوع دوم انعطاف پذیری کمی دارد. همین موضوع باعث شده تا کاربردهای مختلفی داشته باشند.

بلوم (شمشه)

بلوم مشابه بیلت است و تنها تفاوتی که این دو با هم دارند در سطح مقطع آن ها است. از بلوم میتوان به عنوان یک متریال اولیه در تولید ناودانی، میلگرد، ریل، قوطی و  تیرآهن بهره برد.

تختال (اسلب)

تختال دارای جنس فلزی است که سطح مقطع مستطیلی شکل دارد و دارای ابعاد ۱۲×۱.۲۵ متر و با ضخامت ۲۳۰ میلی‌متر می باشد. از این محصول میتوان در جهت ساخت صفحه های فولادی، ورق های فولادی و لوله های درزدار استفاده نمود. اسلب را میتوان به دو روش مستقیم از ریخته‌گری پیوسته و غیر مستقیم از طریق نورد گرم شمش تولید و به بازار عرضه کرد.

کویل (کلاف ورق)

کویل یکی از اصطلاحات بسیار پر کاربرد در صنعت فولاد است . برای آنکه حمل و نقل ورق های فولادی  ساده تر انجام شود آن ها را به کمک دستگاه تنشن ریل رول می کنند. این متد یکی از ساده ترین و اقتصادی ترین راهکارها برای نگهداری و انتقال ورق ها محسوب میشود به همین جهت  آن ها را در جهت بسته بندی ورق های فولادی، آلومینیومی و پلیمری مورد استفاده قرار میدهند.

ورق برش خورده

همانگونه که از نام این روش مشخص است ورق ها به ابعاد مورد نیاز برش داده شده و استفاده میشوند.

ورق فابریک

ورق فابریک نوعی ورق است که بدون آنکه برش داده شود به مشتری عرضه میگردد. این ورق ها را در کارخانه ها با اندازه های مشخصی میسازند و دارای ابعاد بسیار دقیقی هستند. برش ندادن این ورق ها موجب میشود که لبه های صاف تری داشته باشند.

بندیل

بندیل را میتوان به نوعی یک بسته بندی برای میلگرد، شمش و لوله های نازک محسوب کرد. این بندیل ها دارای وزن و تعداد شاخه های مخصوصی هستند. غالبا این محصولات دارای وزنی بین ۲ تا ۵.۵ تن می باشند.

فولاد خوش تراش (اتومات)

فولاد خوش تراش که آن را به نام فولاد اتومات نیز میشناسند دارای شکل پذیری بالایی می باشد. قابلیت ماشین کاری این محصولات نیز در حد مطلوبی است و از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند. این انعطاف پذیری موجب میشود که در هنگام کار دچار شکستگی نشوند. از فولاد اتومات میتوان در جهت ساخت محصولاتی که به شکل دهی بسیار دقیق احتیاج دارند بهره برد.

جوش پذیری

جوش پذیری یکی از اصطلاحات رایج در فولاد است که آن را برای فولادهایی که فرآیند جوشکاری آن ها ساده است به کار میبرند. میزان جوش پذیری فولاد به پارامترهای مختلفی مانند نوع، ضخامت و درصد تنش های جوشکاری بستگی دارد. اگر فولاد دارای جوش پذیری پایینی باشد در حین پروسه جوشکاری ترک میخورد و احتمال دارد که بافت فولاد در مکان جوش دستخوش تغییراتی شود و در نهایت باعث از دست رفتن استحکام آن میگردد

آهن مشکی

نوعی از آهن که به تازگی ساخته شده و فاقد هر گونه زنگ زدگی می باشد را آهن مشکی مینامند.

آهن اسفنجی

این نوع آهن محصول مستقیم آهن محسوب میشود که توسط  احیای مستقیم سنگ آهن در حالت جامد ساخته میشود.

قراضه آهن

قراضه آهن از تولیدات معیوب به شمار میرود که تقریبا قابل مصرف نمی باشد و برای استفاده مجدد از آن ها باید دوباره وارد پروسه تولید شوند.

آهن خام

برای تولید آهن خام فلز به دست آمده از کوره بلند را سرد می کنند. آهن خام دارای 90 درصد عنصر آهن می باشد.

ریخته گری

ریخته گری یک نوع پروسه شکل دهی به شمار میرود. در طی این فرآیند فلز مذاب را تحت فشار نیروی خلاء قرار میدهند و با قرار دادن آن در قالب،  شکل آن را به خود میگیرد. پس از سرد شدن فلز مذاب قطعه فولادی ساخته میشود.

پروفیل

کلمه پروفیل در صنعت به مفهوم طول زیاد و مقطع ثابت می باشد. به صورت کلی محصولاتی مانند میلگرد، نبشی و تیرآهن نوعی پروفیل به حساب می آیند. لازم به ذکر است که در صنعت فولاد لوله های فلزی، قوطی ها و پروفیل های درب و پنجره و .. را پروفیل محسوب می کنند.

جدول اشتال

از دیگر اصطلاحات کاربردی در صنعت فولاد میتوان به جدول اشتال اشاره کرد. این جدول نوعی کتاب است که شامل تمام ویژگی های مربوط به  مقاطع فولادی  می باشد. در این کتاب میتوان مساحت ها، جدول های وزنی و ویژگی های هندسی مربوط به مقاطع را مشاهده کرد و میتواند بسیار مفید در این زمینه عمل کند.

سخن آخر

شغل شما به هر شکلی که باشد باید به صورت کامل با اصطلاحات مربوط به آن آشنا باشید تا درک بهتری ازمفاهیم و کاربرد آن ها داشته باشید.در این مطلب سعی کردیم به بررسی پر کاربردترین اصطلاحات فنی فولاد بپردازیم و در مورد هر یک از آن ها توضیحات مختصری را ارائه دهیم. امیدواریم که با ارائه این مطلب توانسته باشیم قدمی کوچک و مثبت در جهت آشنایی شما عزیزان با این اصطلاحات  کاربردی برداشته باشیم و راهنمای شما در این مسیر باشیم.